Wat is phenoxyethanol?
Phenoxyethanol is een veelgebruikt conserveermiddel in cosmetische producten en staat bekend om zijn antibacteriële werking. Het is effectief tegen verschillende bacteriën en gisten, waardoor het al tientallen jaren wordt gebruikt in cosmetica. De maximale concentratie is in Europa wettelijk vastgelegd op 1% in cosmetica. Dit is volgens het European Scientific Committee on Consumer Safety een veilige grens.
Je vindt phenoxyethanol tegenwoordig overal terug. Recent onderzoek uit Spanje meldde dat 43,09% van de cosmetica in apotheken, 23,39% van de cosmetica in supermarkten en 14,1% van de cosmetica in kruidenwinkels phenoxyethanol bevatten.
Lesje scheikunde
Phenoxyethanol is een zogenoemde “glycol ether” en een aromatische alcohol. Hoewel het over het algemeen als veilig wordt beschouwd, zijn er enkele zorgen geuit over de veiligheid ervan vanwege de associatie met de gehele glycoletherfamilie, waarvan sommige leden schadelijke effecten op de voortplanting vertonen.
In het productieproces om phenoxyethanol te maken, wordt ethyleenoxide gebruikt. Dit betekent dat phenoxyethanol een zogenoemde “geëthoxyleerde stof” is. Ethyleenoxide staat bekend als kankerverwekkende stof. Dit betekent niet dat phenoxyethanol ethyleenoxide bevat, maar het kan er wel mee vervuild zijn.
Effecten van phenoxyethanol op je gezondheid
Er zijn discussies geweest over de mogelijke effecten van phenoxyethanol op het bloed, de lever en de verstoring van endocriene activiteit. Dit komt echter pas voor bij erg hoge concentraties, concentraties die in cosmetica niet voorkomen, zelfs niet als je meerdere potjes crème per dag zou smeren.
Op internet worden veel beweringen gemaakt over phenoxyethanol als hormoonverstoorder, maar de Endocrine Disruptor Screening van de US Environmental Protection Agency heeft vastgesteld dat phenoxyethanol geen oestrogene activiteit vertoont (1). Er is (nog) geen onderzoek gedaan naar andere vormen van hormoonverstoring bij phenoxyethanol. Hier zal hopelijk binnen afzienbare tijd meer duidelijk over worden.
Schadelijke effecten van phenoxyethanol
Er zijn wél andere schadelijke effecten gemeld bij het gebruik van phenoxyethanol. Zo zijn er meerdere meldingen geweest van mogelijke allergische reacties en huidirritaties bij individuen bij blootstelling aan phenoxyethanol (1)(2).
Ook is het gebruik van phenoxyethanol in Frankrijk verboden in babyproducten. De Franse Nationale Instantie voor de Veiligheid van Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten heeft bijvoorbeeld aanbevolen dat producten met phenoxyethanol niet worden gebruikt als conserveermiddel in cosmetische producten die bedoeld zijn voor toepassing op het luiergebied (inclusief doekjes) van kinderen jonger dan 3 jaar. Ook raden ze in Frankrijk af dat zwangere vrouwen producten met phenoxyethanol gebruiken omdat meerdere onderzoeken uitwezen dat phenoxyethanol de zwangerschap verlengt en de hormoonlevels van baby’s aantast (3).
Onze visie op phenoxyethanol
Wij hebben besloten om phenoxyethanol NIET toe te staan in de producten in onze webshop. Met de volgende redenen:
- Er is nog niet genoeg onderzoek gedaan naar de effecten van phenoxyethanol om vol overtuiging te zeggen dat de stof niet toxisch is.
- Er zijn onderzoeken en meldingen dat phenoxyethanol irriterend is en bepaalde huidaandoeningen kan veroorzaken.
- Phenoxyethanol is een geëthoxyleerde stof en kan daarmee besmet zijn met ethyleenoxide.
- Er zijn meerdere onderzoeken over toxische effecten van phenoxyethanol bij hoge doseringen. Ook al zijn dit niet doseringen die in cosmetica voorkomen: better safe than sorry.
Bronnen die ik gebruikt heb bij het schrijven van deze blog:
(1) Dréno, B., Zuberbier, T., Gelmetti, C., Gontijo, G., & Marinovich, M. (2019). Safety review of phenoxyethanol when used as a preservative in cosmetics. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology, 33, 15-24.
(2) Akgündüz, M. Ç., Çavuşoğlu, K., & Yalçın, E. (2020). The potential risk assessment of phenoxyethanol with a versatile model system. Scientific reports, 10(1), 1209.
(3) Garlantézec R, Warembourg C, Beranger R, Chevrier C. Phenoxyethanol, reproduction and development: additional studies are needed. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2020 Aug;34(8):e407-e408. doi: 10.1111/jdv.16344. Epub 2020 May 8. PMID: 32145107.