Wat zijn microplastics?
We gebruiken sinds ongeveer 70 jaar plastic in allerlei soorten en maten. Microplastics zijn, zoals je waarschijnlijk al kan raden, hele kleine plastic deeltjes. Officieel is plastic 'microplastic' als de deeltjes kleiner zijn dan 5 millimeter. Er zijn nóg kleinere deeltjes, deze worden nanoplastics genoemd. Beiden worden in veel dagelijkse producten gebruikt. Ze hebben bijvoorbeeld een bindende functie, of ze zorgen voor een betere structuur van het product dat je gebruikt. Voor het gemak refereren wij in de rest van deze blog naar microplastics, maar je zou ook nanoplastics kunnen lezen. In deze blog lees je wat de impact van microplastics is op je gezondheid en waarom je zou moeten willen vermijden.
De impact van microplastics: zijn ze schadelijk?
Volgens The Plastic Soup Foundation bevat 9 van de 10 cosmetische producten microplastics. Zo zitten ze bijvoorbeeld in veel dagcrèmes, shampoo’s, bodylotion’s, wasmiddelen, afwasmiddelen en nog vele andere producten. Niet ál deze microplastics hebben dezelfde schadelijke effecten op je lichaam, maar op dit moment is het een gok welke dit wel en niet hebben. Er is nog niet genoeg onderzoek op mensen gedaan en daardoor is het ook voor wetenschappers speculeren wat de schadelijke effecten van deze stoffen precies zijn. Wel doen wetenschappers veel microscopische tests in laboratoria. Daardoor weten ze inmiddels dat vooral nanoplastics door de huid barrière heen geabsorbeerd kunnen worden. De kans dat deze nano- en microplastics geabsorbeerd worden door je huid wordt nog groter wanneer de huid barrière beschadigd is, in geval van bijvoorbeeld wondjes, acné, maar ook wanneer je (te)veel UV straling op je huid hebt gehad door de zon.
Het grootste deel van de microplastics krijg je echter niet door je huid naar binnen, maar door je voedsel en drinken. Maar hoe komen microplastics in ons drinken en eten terecht? Juist: mede doordat het via cosmetica (denk aan je douchegel in het douche putje) in onze wateren terecht komt. Uiteindelijk komt het terecht in ons drinkwater en in de dieren die we opeten. En zo is de cirkel weer rond en komt het in ons lichaam terecht.
Het is uit onderzoek gebleken dat microplastics zeker niet bevorderlijk zijn voor de gezondheid van de mens. Inmiddels zijn er onderzoeken waarbij microplastics al in de bloedbaan van mensen gevonden zijn. De grootste zorgen over de impact van microplastics is dat ze bij kunnen dragen aan kankervorming, mutaties aan DNA kunnen veroorzaken en toxische effecten hebben op voortplantingsorganen. Hormoonvriendelijk zijn deze kleine plastic deeltjes in ieder geval niet…
De impact van microplastics op je gezondheid
Dat betekent dat blootstelling aan microplastics impact kan hebben op verschillende systemen in je lichaam, zoals bijvoorbeeld op het verteringsstelsel, ademhalingsstelsel, hormoonstelsel, voortplantingssysteem en immuunsysteem.
Verteringsstelsel: De impact van microplastics in de darmen is dat ze veranderingen in het darmkanaal kunnen veroorzaken. Dit veroorzaakt op zijn beurt weer ontstekingen en tast de nauwkeurige balans van bacteriën in je darmen aan. Wat leidt tot nare bijwerkingen zoals buikpijn, opgeblazenheid en verandering in je stoelgang ritme. Verstoringen in je darmen veroorzaken dan weer narigheden op veel andere plekken in je lichaam.
Ademhalingsstelsel: In het ademhalingsstelsel kunnen microplastics oxidatieve stress veroorzaken. Dit betekent dat er te veel vrije radicalen in je lichaam terecht komen en je lichaam niet het volledige vermogen heeft om schadelijke effecten te neutraliseren en je lichaam te ontgiften. Deze overproductie van vrije radicalen wordt veroorzaakt door straling, tabaksrook, bepaalde medicijnen, maar dus ook door milieuverontreinigende stoffen zoals microplastics.
Hormoonstelsel / voortplantingssysteem: Microplastics onderbreken de productie, vrijlating, transport en eliminatie van hormonen. Dit kan verschillende processen in je lichaam verstoren die normaal door je hormonen geregeld worden. Voorbeelden hiervan zijn: metabolische verwarring, ontwikkelingsachterstand en zelfs voortplantingsproblemen (onvruchtbaarheid, miskramen, maar ook aangeboren afwijkingen). Naast dat microplastics op zichzelf al schadelijk zijn, vormen ze ook nog een transporteur voor toxines zoals bisphenol A (BPA). BPA wordt dan makkelijker opgenomen in je lichaam en kan zorgen voor verschillende onregelmatigheden in het hormoonstelsel en het voortplantingssysteem. Tegenwoordig worden microplastics zelfs in de placenta’s van zwangere vrouwen gevonden.
Er is weinig bekend over de hoeveelheid microplastics die nodig is voordat het schadelijk wordt. Wel wordt er door grote groepen wetenschappers benadrukt dat de blootstelling aan deze schadelijke groep stoffen beperkt moet worden. Helaas komen microplastics veel voor in onze directe omgeving: zo kunnen ze in de lucht zitten, in ons water, eten, maar ook in de dagelijkse producten die we gebruiken, zoals verzorgingsproducten.
Deze laatste categorie maken wij ons natuurlijk hard voor. Wij controleren al onze producten op microplastics. Dus wil je zeker weten dat er geen microplastics in jouw producten zit? Neem dan een kijkje in onze webshop.
Hoe herken ik microplastics?
De lijst met microplastics is heel lang, maar de meest voorkomende in onze producten zijn ingrediënten beginnend met PE, PEG, PP & PPG. Wil je zelf controleren of er microplastics in de artikelen zitten die jij gebruikt? Daar is een hele handig app voor: Beat the Microbead (BTMB). Daarmee kun je de ingrediënten in jouw producten scannen, de app vertelt je of er plastics in je producten verstopt zitten.
Artikelen die ik heb gebruikt voor het schrijven van deze blog:
Campanale C, Massarelli C, Savino I, Locaputo V, Uricchio VF. A Detailed Review Study on Potential Effects of Microplastics and Additives of Concern on Human Health. Int J Environ Res Public Health. 2020 Feb 13;17(4):1212. doi: 10.3390/ijerph17041212. PMID: 32069998; PMCID: PMC7068600.
Enyoh CE, Shafea L, Verla AW, Verla EN, Qingyue W, Chowdhury T, Paredes M. Microplastics Exposure Routes and Toxicity Studies to Ecosystems: An Overview. Environ Anal Health Toxicol. 2020 Mar;35(1):e2020004. doi: 10.5620/eaht.e2020004. Epub 2020 Mar 25. PMID: 32570999; PMCID: PMC7308665.
Lee Y, Cho J, Sohn J, Kim C. Health Effects of Microplastic Exposures: Current Issues and Perspectives in South Korea. Yonsei Med J. 2023 May;64(5):301-308. doi: 10.3349/ymj.2023.0048. PMID: 37114632; PMCID: PMC10151227.
The Plastic Soup Foundation. Plastic: the hidden beauty ingredient: an analysis of the use of microplastics in personal care products and the upcoming legislation covering intentionally added microplastics.
https://www.beatthemicrobead.org/
plastic-the-hidden-beauty-ingredient-2/
Yee MS, Hii LW, Looi CK, Lim WM, Wong SF, Kok YY, Tan BK, Wong CY, Leong CO. Impact of Microplastics and Nanoplastics on Human Health. Nanomaterials (Basel). 2021 Feb 16;11(2):496. doi: 10.3390/nano11020496. PMID: 33669327; PMCID: PMC7920297.